Persian Unicode Fonts
بهتر است برای تایپ مطالب چه به زبان پارسی، چه به انگلیسی، از فونتهای «یونیکُد» بهره ببریم. به زبان ساده، یونیکد استانداردی است که در همهجای دنیا و روی هر رایانهای حروف و نشانههای زبانی را درست نمایش میدهد.
تا کنون برای ساختن فونت یونیکد در زبان پارسی هم تلاشهایی صورت گرفته است. من شش دسته از این فونتها را در اینجا برای خوانندگان گرامی به اختصار توضیح میدهم و لینک دانلود همۀ آنها را هم در پایان مطلب گذاشتهام.
۱- گروه «فارسی وِب» در دانشگاه صنعتی شریف (که البته چند سالی است متأسفانه منحل شده است) تاکنون هفت فونت یونیکد ساخته است (مانند نازلی، رویا، هما، تیتر، ترافیک، و الهام)؛ البته اشکالی که این فونتها دارد این است که نمیتوان با آنها هم فارسی تایپ کرد و هم انگلیسی و نیز گاهی در آفیس ۲۰۱۳ جداجدا از هم نمایش داده میشود، مثلاً «سلام» به جای «سلام»!
۲- آقای «فرهنگ مهروش» و برخی از همکارانشان هفت فونت یونیکد ساختهاند (لوتوس، تهران، زر، باران، میترا، یاقوت و فونت زیبای «تایم کریم»). این فونتها دو مشکل ذکر شده در بالا را ندارند. ایشان دربارۀ فونتهای فارسی و مشکلات آن هم توضیحات بسیار روشنگری دادهاند که من در این وبلاگ آن را با عنوان «مشکلات ما ایرانیان در استفاده از فونت» نقل کردهام (البته با ذکر منبع).
۳- فونتهای سِـری XB که بیش از ده فونت است و ظاهراً سایتی به نام IRMUG (گروه کاربران ایرانی مک) آنها را ساخته است. این فونتها روی هر سیستمعاملی کار میکنند — یعنی روی همۀ ویندوزها، مکینتاش، و لینوکس؛ دو مشکلِ بالا را هم ندارند. فونت نیلوفر (XB Niloofar) هم یکی از این فونتهاست که بسیار زیبا و چشمنواز نیز میباشد.
IRMUG X Series 2 fonts are created by IRMUG (Iranian Mac User Group). They support Persian (Farsi), Arabic, Dari, Urdu, Pashto, Uzbek, Kurdish, Uighur, old Turkish (Ottoman) and modern Turkish (Roman). The fonts are equipped with two font technologies, AAT and OpenType and can be used on Mac, Windows or Linux.
۴- فونتهای «شورای عالی اطلاعرسانی» که ۳۹ فونت میباشد. نکتۀ جالب و خوبِ این فونتها این است که اندکی جمع و جورتر هستند، بدین معنی که مثلاً مقالهای ۵ صفحهای را که با دیگر فونتها تایپ کردهاید اگر به این فونتها تغییر دهید اندکی کوتاهتر (مثلاً ۴ صفحه) میشود!
اما یک نکتۀ کوچک در مورد این دسته این است که کاراکتر فارسیِ ۀ را مانند دستۀ XB به زیبایی به شکل «ی» کوچکشده روی حرفِ «ه، ـه» نشان نمیدهد.
۵- فونت «یاس Yas» (که با XB Yas تفاوتِ کوچکی دارد) دارای همۀ ویژگیهای سریِ XB میباشد و علاوه بر آن، صِـفر فارسی را «توخالی» نشان میدهد، که البته کاملاً درست و زیبا میباشد. نویسندۀ این سطور پس از بررسیِ جوانب گوناگونِ همۀ این چند دسته فونت به این نتیجه رسید که همین فونت آخِـر، یعنی یاس، دارای بیشترین میزان تطابق با استاندارد جهانی یونیکد میباشد، و علاوه بر این، از لحاظ زیبایی و خوانایی نیز در زمرۀ بهترینهاست!
۶- فونت «ایرانسَنس» IranSans که بسیار زیبا و چشمنواز است و در بسیاری از سایتها و نرمافزارهای ویندوزی و اندرویدی به کار رفته است. البته این فونت را باید بخرید. ارزش هزینه کردن دارد.
به دوستان و دانشجویانی که علاقهمند به رعایت نکات نگارشی و پاسداشت زبان پارسی هستند سفارشِ اکید میکنم که این فونتها را دانلود و همیشه استفاده کنند.
نکتۀ مهم: علاوه بر به کارگیریِ فونت استاندارد، کلیدهای کیبورد شما نیز باید درست تعریف شده باشد؛ مطلبِ «نرمافزار رایگان چینش دلخواه کلیدهای کیبورد» را در همین وبلاگ حتماً ملاحظه بفرمایـید.
بعداً دربارۀ کیبورد فارسی و رفع مشکل حرف «ی» فارسی و «ی» عربی مطالبی خواهم نوشت.
۱- لینک مستقیم دانلود فونتهای یونیکد پارسی (فارسی وِب دانشگاه شریف((لینک اصلاح شد)
۲- لینک دانلود فونتهای اصلاحشدۀ آقای دکتر مهروش
۳- لینک دانلود فونتهای سری XB (از سایتِ سازنده)
۴- لینک دانلود فونتهای «شورای عالی اطلاعرسانی»
۵- لینک دانلود فونت فارسی یونیکد «یاس» Yas
۶- لینک خرید و دانلود فونت ایرانسنس
در صورتی که لینکها خراب بود، با اینجانب تماس بگیرید تا فونتها را برایتان ایمیل کنم.
مطالب زیر را نیز در همین وبلاگ مشاهده بفرمایـیـد:
مشکلات ما ایرانیــان در استفاده از فونت
مقایسۀ شکل «ـۀ» فارسی در چند فونت
نرمافزار رایگان چینش دلخواه کلیدهای کیبورد
آموزش مصوّر تصحیح کیبورد فارسی
تفاوت کاراکترهای فارسی با عربی
دانلود ۵ دسته فونت فارسی منطبق با استاندارد یونیکد
انواع خط فاصله (Em dash, En dash, Hyphen)
نیمفاصله یـا فاصلۀ مجازی (zwnj) در تایپ فارسی
با سلام
اگر فونتهای XB را بصورت متمرکز در یک پک قرار میدادید خیلی بهتر بود، اینجوری باید تک تک فایلها را دانلود کنیم که خیلی وقتگیر است.
با تشکر
درود بر شما.
استدلال من این بود که هرکس هر فونتی را که دوست دارد دانلود کند.
با این حال، اگر فرصت کنم، حتماً همۀ این فونتها را یکجا هم روی وبلاگم خواهم گذاشت.
با سپاس از توجه شما.
برخی فونتهای جناب راستیکردار هم فونتهای مناسبی هستند؛
علیالخصوص فونت زیبای ساحل:
https://rastikerdar.github.io/sahel-font/
هم اعداد و حروفش کاملاً فارسی است، هم یای کوچکشده و دمبریده را درست نمایش میدهد، هم از نویسههای انگلیسی پشتیبانی میکند.
اگر از نویسههای لاتینِ غیرانگلیسی هم پشتیبانی میکرد، عالی میشد!
البته نمیدانم که مطابق استاندارد یونیکد هست یا نه.
سلام.
بله، فونت ساحل هم زیباست و تقریباً همۀ خواستههای ما از فارسینویسی را برآورده میکند.
سپاس بابت اطلاعرسانی.
بسیاری از فونت ها در دسترس نیستند
بفرمایید کدام فونتها در دسترس نیست تا بنده فونت را برایتان بفرستم. چون موقتاً در ایران نیستم، نمیدانم کدام لینکها فیلتر است.
سلام
بابت معرفی این فونت های فارسی بسیار عالی از شما سپاسگزارم.
فونت یاس واقعا زیباست.
درود بر شما. خواهش میکنم.
با سلام
با اینکه در فونت یاس عدد صفر به درستی نوشته شده اعداد دیگر مانند 4 و 6 عربی هستند.اینطور نیست؟
سلام.
فونت «یاس» کاملاً منطبق با استاندارد جهانیِ یونیکد ساخته شده؛ پس هم ارقام فارسی را پشتیبانی میکند و هم ارقام عربی را.
شما اعداد را به صورت عربی میبینید چون روی کیبوردتان اعداد به صورت عربی تعریف شده است.
برای دسترسی و استفاده از اعداد فارسیِ واقعی، باید از نرمافزار Keyboard Layout Manager استفاده نمایـیـد. در همین وبلاگ دربارهاش مطلبی نوشتهام.
مطالب بسیار آموزنده و مفید بودند. ممنون