نیم‌فاصله یـا فاصلۀ مجازی (zwnj) در تایپ فارسی

همۀ ما با کاراکترِ «فاصله» (Space) آشنا هستیم. اما کجا باید از نیم‌فاصله استفاده کنیم و اصلاً این چیست و به چه دردی می‌خورد؟

نیم‌فاصله چیست؟

 این کاراکتر با «فاصلۀ معمولی» اندکی تفاوت دارد؛ فاصله را میان واژه‌های کاملاً مجزا از هم می‌گذاریم؛ مثلاً «من دیروز دوستم را دیدم.»

اما هنگامی که واژه‌ای خودش دو بخش نوشتاریِ جدا از هم دارد باید آن دو بخش را با نیم‌فاصله از هم جدا کنیم. مثلاً فعل‌های ماضی نقلی، مضارع، و ماضی استمراری را در نظر بگیرید:

۱- رفته ام؛ می روم؛ می دیدم؛ ...

۲- رفته‌ام؛ می‌روم؛ می‌دیدم؛ ...

شمارۀ ۱ با فاصلۀ معمولی تایپ شده ولی شمارۀ ۲ با نیم فاصله. نیم‌فاصله دو بخش واژه را بسیار به هم نزدیک می‌کند ولی به هم نمی‌چسباند. واژه‌های ردیف ۲ اگر در آخِـر خط بیایند همیشه در کنار هم می‌مانند، یعنی یــا هر دو بخش در آخرِ خط هستند یا با هم به خط بعدی می‌روند، نه اینکه بخش اول در آخر خط بماند و بخش دوم به سطر بعد منتقل شود.

دیگر مواردی که باید از نیم‌فاصله استفاده کنیم:

• نشانۀ جمع «ها»، البته اگر نخواهیم آن را به واژۀ اصلی بچسبانیم: کتاب‌ها، خانه‌ها.
• واژه‌های مرکب: دانش‌آموز، چشم‌انداز، نیم‌فاصله، هم‌میهن، بی‌تو، عذاب‌آور.
• نشانۀ نکره «ای»: خانه‌ای، مدرسه‌ای، بازی‌ای جالب، نتیجه‌ای، چینی‌ای، سینی‌ای، ...
• افزودن نشانۀ صفت «برتر» و «برترین»: دیدنی‌ترین، بلندهمت‌تر، نادان‌ترین، آراسته‌تر، خواندنی‌ترین، ...

چگونه کاراکتر «نیم‌فاصله» را در نرم‌افزار وُرد (Word) تایپ کنیم؟

چند راه وجود دارد. در اینجا فقط دو راه را بررسی می‌کنم:

۱- راه عذاب‌آور: از منوی Insert گزینۀ Symbols را انتخاب می‌کنیم. سپس پنجره‌ای باز می‌شود. روی هر خانۀ آن که کلیک کنیم، نام کاراکترِ آن خانه در پایین و سمت چپِ پنجره نمایش داده می‌شود. از بالا، حدود ۲۰ ردیف پایین می‌آیـیـم تا به چند خانۀ خالی کنار هم برسیم. یکی از این خانه‌های خالی نامش چُـنین است: Zero Width Non‑joiner. آن را که پیدا کردیم، روی دکمۀ Shortcut key کلیک می‌کنیم. پنجرۀ جدیدی باز می‌شود و نشانگرِ موس در کادری به نام

Press new shortcut key در حال چشمک زدن است. حالا هر ترکیبی از کلیدهای کیبورد را که می‌خواهیم برای ما نیم‌فاصله تایپ کند (مثلاً Ctrl+space) در همان کادر تایپ می‌کنیم و سرانجام دکمۀ Assign در پایین همان پنجره را کلیک می‌کنیم. حالا دیگر در ورد هر وقت همان ترکیب را بزنیم، نیم‌فاصله تایپ می‌شود.

۲- راهِ یک بار برای همیشه: نرم‌افزاری کوچک و عالی را به سرعت نصب کنیم تا هر کاراکتری را که دلمان خواست برای هر کلیدی که خواستیم تعریف کنیم؛ با این کار دیگر فقط در نرم‌افزار «ورد» نخواهد بود که می‌توانیم نیم‌فاصله تایپ کنیم، بلکه در هر جای ویندوز نیز می‌توان از نیم‌فاصله استفاده کرد. این نرم‌افزار نامش Keyboard Layout Manager است: بهترین، استانداردترین و حرفه‌ای‌ترین. روش دانلود و نصبِ این نرم‌افزار را در مطلب دیگری در همین وبلاگ در این لینک توضیح داده‌ام: نرم‌افزار رایگان چینش دلخواه کلیدهای کیبورد.

اگر در مورد این مطلب سؤالی داشتید یا در نصب و استفاده از این نرم‌افزار رایگان به مشکلی برخوردید، حتماً با من تماس بگیرید.

مطالب زیر را نیز در همین وبلاگ مشاهده بفرمایـیـد:

نکات نگارشی و تایپی – ۲

غلط‌های تایپی

مشکلات ما ایرانیــان در استفاده از فونت

مقایسۀ شکل «ـۀ» فارسی در چند فونت

نرم‌افزار رایگان چینش دلخواه کلیدهای کیبورد

آموزش مصوّر تصحیح کیبورد فارسی

تفاوت کاراکترهای فارسی با عربی

دانلود ۵ دسته فونت فارسی منطبق با استاندارد یونیکد

انواع خط فاصله  (Em dash, En dash, Hyphen)